Wie durft tegen de digitale Goliaths?
In antwoord op de risico’s van slimme apparaten, moet Europa een eigen tech-industrie ontwikkelen. Dat stelt D66-Kamerlid Kees Verhoeven. Hij nam deel aan een panel dat inging op de risico’s van moderne technologie tijdens een van de publieksbijeenkomsten over de innovatie van toezicht in het Rotterdamse debatcentrum Arminius.
Geen grip
“De overheid wil dat mensen zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de risico’s die ze lopen bij het gebruiken van slimme apparaten. Maar diezelfde overheid heeft er zelf geen grip op”, stelt Volkskrant-journalist Huib Modderkolk naar aanleiding van zijn boek Het is oorlog maar niemand die het ziet. Kunnen mensen die verantwoordelijkheid wel nemen? “Ze doen wel hun fiets op slot, maar zetten geen degelijke passwordmanager op hun smartphone, terwijl die meer waard is.” Mensen kiezen liever voor het gemak van slimme apparaten dan dat ze zich bezighouden met de risico’s. Maar kunnen we überhaupt zonder?
Nederlandse tech-industrie
Criminelen kunnen gebruik maken van lekken voor financieel gewin. De overheid wil controleren om bijvoorbeeld terrorisme en fraude tegen te gaan of te voorkomen. En buitenlandse overheden proberen onze systemen van de overheid en van bedrijven aan te vallen voor spionage. “In China zijn 180.000 professionele hackers. Ze vallen dagelijks het Nederlandse hightechbedrijf ASML aan”, weet ondernemer Jörgen Sandig. En toename van verbondenheid met internet, betekent toename van mogelijke kwetsbaarheden. 5G komt er bijvoorbeeld aan. Dat is essentieel om heel veel apparaten op internet aan te sluiten, bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s. “We moeten mee, anders missen we economisch de boot”, aldus D66-Kamerlid Kees Verhoeven. Maar voor 5G wordt hardware uit Amerika en China gebruikt. Bijvoorbeeld van Huawei, waarvan we door de complexiteit niet kunnen controleren of ze niet worden gebruikt om af te luisteren. Hij pleit voor een Europese tech-industrie, die diezelfde onderdelen kan gaan leveren. “Al is het maar om de risico’s van slimme apparaten in te kunnen dammen.”
Update op afstand
Die buitenlandse techniek proberen te doorgronden, levert volgens Frank Groenewegen van het softwarebedrijf Fox-IT weinig op. Je loopt dan achter de feiten aan. Tegen de tijd dat je begrijpt hoe een techniek werkt, is die alweer doorontwikkeld. Groenewegen legt veel verantwoordelijkheid bij fabrikanten. En die hebben volgens hem veel motivatie om veilige producten te leveren. “Toen de Samsung Galaxy Note in brand kon vliegen, mochten eigenaren niet meer boarden voor een vlucht. Boze klanten begonnen rechtszaken. Dat voelt Samsung.” Positief voorbeeld is Ikea: “Dat laat hackers publiekelijk software in nieuwe producten testen. Blijkt er toch een lek wanneer apparaten al bij mensen thuis staan? Dan kan Ikea op afstand een update uitvoeren.”
Agenschap Telecom
Voor het Agentschap Telecom ligt er een taak om producten te checken op onveiligheid voor onze maatschappij en of Nederlandse bedrijven en overheden tijdig bedreigingen kunnen opvangen. “Onze rol wordt belangrijker”, concludeert John Derksen, plaatsvervangend hoofdinspecteur. “Maar het is complex en er zijn flinke risico’s. Zeker als fabrikanten zelf niet over voldoende kennis beschikken om te beoordelen of de producten die ze leveren wel veilig zijn.”
De volgende publieksbijeenkomst over de innovatie van toezicht op 28 november in Arminius gaat over voedselveiligheid: ‘Weet wat je eet – veilig voedsel’. Met voedseldeskundige Michiel Korthals, Sophie van den Enk (Keuringsdienst van Waarde), Rob van Lint (NVWA) en Tsjomme Zijlstra (ambachtelijke bierbrouwerij Kaapse Brouwers).
