Webinar Corona, impuls voor vernieuwing: “Zoek de afstemming!”
Corona heeft de al langer bestaande uitdagingen voor toezicht en de vernieuwing daarvan uitvergroot; zoek de afstemming juist ook in crisis; neem tijd en ruimte om van elkaar te leren en houd altijd oog voor het welzijn van je medewerkers. Dat waren op woensdag 21 oktober de slotconclusies van de sprekers op het webinar Corona, impuls voor de vernieuwing van toezicht. Het geheel digitale evenement kende 135 deelnemers.
Presentatie
De reeds langer bestaande digitalisering krijgt onder invloed van Covid-19 een grote impuls, zo betoogde Haiko van der Voort van de TU Delft in zijn presentatie. Hij gaf drie trends op het gebied van digitalisering die kansen maar ook uitdagingen en dilemma’s bieden voor toezicht. Als eerste de komst van steeds meer data-analisten bij de inspecties, een groep professionals met een andere achtergrond en werkwijze dan de traditionele inspecteurs. Als tweede het feit dat bedrijven, onderzoeksgroepen, burgers en pressiegroepen steeds vaker hun eigen data verzamelen en daarmee de monopoliepositie van inspecties op informatie onder druk zetten. En als derde de toenemende indirecte communicatie via sociale media en influencers wat impact heeft op het vertrouwen van burgers in toezichthouders.
Panel
Gespreksleider Jorn Matema legde diverse vragen voor aan de panelleden Sascha Ruster (divisiehoofd Inspectie bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit), Nanette van Schelven (directeur-generaal van de Douane) en Jan van den Bos (inspecteur-generaal Inspectie Leefomgeving en Transport en voorzitter van de Inspectieraad). Op de vraag hoe het de inspecties is vergaan sinds maart kwam het beeld naar voren dat de reeds bestaande datagedreven en risicogerichte werkwijze verder is geïntensiveerd om scherp te kunnen bepalen waar de huidige risico’s binnen de toezichtdomeinen precies liggen. Om vervolgens op die risico’s te acteren. Hetzij door toezicht op afstand via videoverbindingen bijvoorbeeld, hetzij op locatie met inachtneming van de coronaregels.
Vernieuwing van toezicht
Jan van den Bos betoogde dat corona absoluut een impuls is geweest om digitale vernieuwingen sneller en grootschaliger door te zetten, zeker voor het kantoorwerk. Maar dat deze instrumentele vernieuwing toch nog wel iets anders is dan vernieuwing van het toezicht in den brede. Want dat gaat meer over een thema als blijvend vertrouwen in toezicht in een sterk veranderende samenleving.
Vertrouwen
Vertrouwen dat mogelijk onder druk komt te staan met de afschaling van werkzaamheden op terreinen waar de risico’s in deze periode lager worden ingeschat, zo opperde gespreksleider Matena. Je bent dan immers minder zichtbaar en dat kan gevoelens van onrust oproepen. De NVWA tackelt dit door een goede informatievoorziening, het benutten van de autoriteits- en kennispositie én een navolgbaar gebruik van data van derden.
Publieke waarden
In hoeverre veranderen de publieke waarden door corona, zo was de vraag van één van de deelnemers thuis. Wij moeten publieke belangen dienen, maar zonder het bedrijfsleven daarmee onnodig te hinderen, aldus Van Schelven. “Wij hebben daarom het overleg met het bedrijfsleven geïntensiveerd om zicht te krijgen op wat zij nodig hebben in deze situatie. Daar kwamen dingen uit die we zelf nog niet hadden gezien.” Volgens Ruster zijn de publieke waarden niet zozeer verschoven als wel dat sommigen zwaarder zijn gaan wegen. Zoals het belang van productveiligheid. Denk aan de betrouwbaarheid van producten die pretenderen te beschermen tegen besmetting en de veiligheid van handgels.
Veiligheid medewerkers
De panelleden hadden allemaal dezelfde zorgen over de veiligheid van hun medewerkers met de toenemende besmettingen en toenemende uitval door ziekte. De situatie vraagt veel van iedereen. Van den Bos: “Ik kan zelf ook niet op sommige routines terugvallen. Dat delen is op zichzelf ook al een les.” Van Schelven wijst op het alleen maar toegenomen belang om als inspecties samen te werken en af te stemmen om te voorkomen dat je als toezichthouders gemengde signalen afgeeft richting samenleving.
Afsluiting
In dat licht geven alle panelleden aan blij te zijn met het webinar. Afstemming, van elkaar leren en delen wordt unaniem belangrijk gevonden. Net als het blijvend oog houden voor de gezondheid en welzijn van de medewerkers.
Link
Het webinar is een uitvloeisel van vier besloten digitale dialoogsessies met toezichtprofessionals die eerder dit jaar zijn gehouden in het kader van de Maatschappelijke Dialoog. Het webinar is terug te vinden op het Netwerk Publiek Toezicht, in de openbare groep Toezicht in tijden van corona. Medewerkers van toezichthoudende instanties die zich nog niet hebben geregistreerd als lid van het netwerk, kunnen dat met enkele klikken hier doen.
