Uitgebreide reactie Inspectieraad op internetconsultatie wetsvoorstel rijksinspecties nu online
De Inspectieraad heeft met een kernreactie plus een toelichting daarop uitgebreid gereageerd op de internetconsultatie voor de Kaderwet op de rijksinspecties. Centraal punt is de noodzaak voor meer balans in de wet tussen de onafhankelijkheid van inspecties enerzijds en de invulling van de ministeriële verantwoordelijkheid anderzijds. Bij de start van die consultatie eind januari gaf de IR al een eerste reactie in een eigen nieuwsbericht. De uitgebreide reactie is hiermee vanzelfsprekend in lijn, maar gaat meer in op het doel van de wet en de details. Linkjes naar zowel de kernreactie als de toelichting vind je onderaan dit artikel.
De Inspectieraad is op zich verheugd dat er nu, na vijf jaar, een voorstel ligt om de onafhankelijkheid van de inspecties wettelijk vast te leggen en daarmee ook te verstevigen. En over diverse onderdelen is de Inspectieraad uitgesproken positief. Zo kunnen inspecties straks zonder tussenkomst van de minister hun bevindingen openbaar maken en zijn de voorwaarden waaronder een minister aanwijzingen mag geven heel helder beschreven, net als het proces wat dan moet worden doorlopen. Dit zorgt voor grotere transparantie voor het parlement en de samenleving.
Disbalans
Het totale pakket biedt echter niet de gewenste balans tussen wettelijke waarborgen voor de onafhankelijke positie en taakuitvoering van inspecties aan de ene kant en de ministeriële verantwoordelijkheid voor het toezicht aan de andere kant. Hierdoor dreigt de wet zijn doel voorbij te schieten. Belangrijkste oorzaak van de disbalans zit in de ruimte voor directe inhoudelijke interventies op het werkprogramma van de inspecties. Dit zet de deur naar oneigenlijke politieke en beleidsmatige beïnvloeding wagenwijd open en moet in de ogen van de Inspectieraad echt worden aangepast. En zo zijn er meer onderdelen die nadelig uitpakken voor de onafhankelijkheid van inspecties.
Vervolg proces
Op dit moment zijn er ruim 20 reacties gegeven op de digitale consultatie, deels anoniem. Het staat alle burgers en organisaties in Nederland tot vrijdag 28 maart vrij om hun zienswijze te geven. Na sluiting worden de reacties samengevat in een verslag en wordt het wetsvoorstel eventueel aangepast. Daarna gaat het naar de Raad van State voor advies. Behandeling in de Tweede Kamer zal op zijn vroegst in de tweede helft van 2025 plaatsvinden.