Werken aan lerende organisaties

Weblogbericht | 06-12-2017 | Gertjan Bos, Hoofd Inspectie Justitie en Veiligheid

De 'waarom'-vraag

Toezicht dat ertoe doet helpt organisaties vooruit, in plaats van ze alleen te beoordelen of veroordelen. In ons recent verschenen meerjarenprogramma hebben we ons daarom ‘het bevorderen van het lerend vermogen’ als prominent doel gesteld. Dat willen we op verschillende manieren invullen. Zo gaan we, nog meer dan we al deden, kijken naar achterliggende oorzaken. De ‘waarom’-vraag. Als de kwaliteit van de taakuitvoering niet op orde is kan dat immers diverse oorzaken hebben. Is er te weinig geld? Deugt de regelgeving? Is het een governancekwestie? Moet de organisatie te veel doen in te weinig tijd? Wordt de organisatie overvraagd?

Van eye-openers tot een enorme steun in de rug

Mijn ervaring is dat voor ondertoezichtstaanden deze manier van kijken van onze inspectie bijzonder waardevol is. Soms als echte eye-opener, omdat de leiding van de organisatie het achterliggende probleem zelf nog niet zag. Maar daarnaast kan onze constatering, als objectieve organisatie, ook een enorme steun in de rug zijn naar de directe opdrachtgever om zaken veranderd te krijgen.

Met elkaar leren

Het gaat om het vergroten van je effectiviteit als inspectie. Door lessen uit de praktijk breed te communiceren met organisaties in ons toezichtdomein, al dan niet via de media, kunnen we veel meer organisaties laten profiteren van leerervaringen elders. Ook hier weer: niet om ondertoezichtstaande organisaties aan de schandpaal te nagelen of een schuldige aan te wijzen, maar om met elkaar te leren van verbetermogelijkheden elders.

Bijdragen aan goed toezicht

In dat kader willen we ook vaker de balans opmaken van wat we in een bepaald (deel)domein zien. Dit naar goed voorbeeld van de Onderwijsinspectie met zijn jaarlijkse ‘Staat van het Onderwijs’. We zullen dus regelmatig publiceren over wat we in de praktijk zien. Wat er goed gaat en waarover we ons zorgen maken. Want in onze ogen draagt ook het publiceren over ‘het grotere plaatje’ bij aan goed toezicht en steeds beter functionerende organisaties. Want dát is onze definitie van toezicht dat ertoe doet.