Paul Frissen geeft Inspectieraad impuls in het denken over toezicht
Met prikkelende stellingen en verrassende ideeën over de rol van toezicht in de samenleving, gaf hoogleraar Paul Frissen op dinsdag 14 september de Inspectieraad stof tot nadenken. Directe aanleiding voor de uitnodiging was de bijdrage van Frissen aan de essaybundel Lijdelijk Toezien? van het Montesquieu Instituut.
Rechtsstaat
Door de kritische buitenwereld binnen te halen, wil de Inspectieraad zijn eigen denkproces over de rol en positie van toezicht voeden. Frissen stelde onder meer dat toezicht op de eerste plaats handhaving van de wet is en op de tweede plaats het beschermen van belangen van zwakkeren tegenover het monopolie van de staat. En dat de functie van tegenspraak niet beter beleid is, maar het hinderen en tegenhouden van slecht beleid. Voor inspecties is het daarbij van belang om rolvast te blijven tegenover beleidsmakers. De inspecties spelen een belangrijke rol in het geheel aan checks and balances die samen de rechtsstaat overeind houden. Die checks and balances zijn er niet om de samenleving beter te maken, maar om de pluriformiteit te verdedigen.
Inspecties zijn geen instrument van de politiek maar onderdeel van de rechtsstaat. Het denken in termen als eigenaar, opdrachtgever en opdrachtnemer past daar niet in. Die termen suggereren een hiërarchische verhouding tussen inspecties en departementen. In hun rol als hoeder van de rechtsstaat is de relatie van de inspecties tot de departementen volstrekt horizontaal.
Napraten
Op de presentatie volgde een levendige discussie die duidelijk maakte dat de gedachtevorming over deze onderwerpen zeker nog niet is afgerond. De middag werd afgesloten met een nazomerbijeenkomst op het strand, samen met vertegenwoordigers van alle netwerken waar de Inspectieraad mee samenwerkt.